تمدن بدلی ( نقد مدرنیته ، مدارس علوم غرب و تکنولوژی )

متاسفانه سیطره رسانه ای ایجاب می کند عده ای که دارای تخصص لازم نیستند بر منبر موعظه عوام بنشینند. خانم اندیشه فولادوند در برنامه دورهمی تبلیغاتی راجع به موسیقی ارائه دادند که در این مطلب به آن می پردازیم:

خانم اندیشه فولادوند: اثبات شده موسیقی کلاسیک مخصوصا موتزارت، روان انسان و نورن های مغزی را ترمیم می کند !
آقای مدیری: لطفا باخ و ... موتزارت گوش کنید نمی دونید چه می کنه با مغز !!

سال ها پیش در پی ادعا های چند تن از دانش!مندان این شایعه در میان عوام پیچید که موسیقی موزارت باعث افزایش هوش می گردد. و بدون تحقیقات بیشتر این شایعه دامن زده شد و بسیاری را به استماع موسیقی کلاسیک تشویق نمود.

معجزه موتزارت حقیقت ندارد:

دانشمندان بخش روانشناسی در دانشگاه وین در تحقیقی تازه نظر داده‌اند که موسیقی ولفگانگ آمادئوس موتزارت (1756 – 1791) برخلاف عقیده مشهور، بر مغز تأثیر محسوسی ندارد و باعث افزایش هوش نمی‌شود.

آنها از 15 سال پیش درباره پدیده‌ای تحقیق می‌کنند که در محافل آموزش ذهنی "معجزه موتزارت" خوانده شده است.شهرت دارد که موسیقی موتزارت هوش و ذکاوت کودکان را به طرز معجزه‌آسایی بالا می‌برد.

دانشمندان دانشگاه وین اکنون با بررسی 39 کار مطالعاتی و انجام آزمون‌های میدانی و آزمایشگاهی بر بیش از 3 هزار نفر به این نتیجه رسیده‌اند که آهنگ‌های نابغه‌ عالم موسیقی بر هوش انسان یا توان و ظرفیت مغزی تأثیر مثبتی ندارد.

یاکوب پیچنیگ، سرپرست تیم تحقیقاتی در انستیتوی روانشناسی دانشگاه وین به خبرنگاران گفته است: "من به همه توصیه می‌کنم که موسیقی موتزارت گوش کنند، چون بی‌نهایت زیبا است، اما انتظار نداشته باشند که فقط با شنیدن موسیقی هوش آنها زیاد شود."

فرانسیس راوشر، روانشناس آمریکایی در سال 1993 با نشر مقاله‌ای در نشریه علمی "نیچر" اظهار داشته بود که تحقیقات او نشان می‌دهد شنیدن موسیقی موتزارت باعث افزایش هوش می‌شود و قدرت تجسم  را بی‌اندازه بالا می‌برد.

خانم راوشر در مقاله خود گفته بود که شنیدن قطعه "سونات برای دو پیانو " (شماره 448) که موتزارت در سال 1781 تصنیف کرده است، بی‌نهایت در بالا بردن ذکاوت مؤثر است.

مقاله خانم راوشر در محافل علمی توجه زیادی برانگیخت و بسیاری از والدین فرزندان خود را وادار می‌کردند برای بالا رفتن هوش ساعت‌ها به موسیقی موتزارت گوش دهند.

پیش از این در سال 1999 کریستوفر چابریس روانشناس آمریکایی در اعتبار "معجزه موتزارت" تردید نشان داد. او نیز به این نتیجه رسیده بود که موسیقی کلاسیک بر هوش انسان اثر محسوسی باقی نمی‌گذارد.

جام جم آنلاین

چرا موسیقی دیوانه می کند؟ نقل از کتاب تأثیر موسیقی بر اعصاب و روان

اگر خواننده عزیز خود یکی از شنوندگان موسیقی باشد به خوبی این مطلب را درک کرده است که هنگام استماع موسیقی، چگونه تمام افکار و اندیشه و نیروی خردمندی و تفکر و تدبر او به کلی ناتوان گردیده و در آن ساعت که مجذوب آهنگهای موسیقی است، دیگر قدرت فکری ندارد تا در صلاح و فساد زندگی خویش یا در مصالح و مفاسد اجتماعی محیط خویش، کوچک ترین تدبیر و اندیشه ای بنماید. این در اثر همان تسلط و فشار شدیدی است که ارتعاشات و تحریکات خارجی موسیقی روی اعصاب و مراکز فکری مغز وارد آورده و نیروی خرد و اندیشه را از کار بازداشته است در همین حال چون مرکز عصبی مغز در محاصره تحریکات قرار گرفته است، مثل اینکه دشمن سیم های ارتباطی مغز را با دستگاه هایی قطع کند، نظم و انضباط دستگاه های دیگر بدن نیز دستخوش تغییراتی که به زیان بدن تمام می شود قرار می گیرد، موقعی که این عمل تکرار شد، یعنی شنونده راه افراط را پیش گرفت و موسیقی مکرر تسلط خود را بر اعصاب اعلام کرد، گویی مقام خرد و اندیشه در بند ارتعاشات موسیقی بازداشت گردیده، این بازداشتهای پی در پی به تدریج نیروی تفکر را تضعیف نموده و کم کم اختلالات دماغی، اغتشاشات فکری؛ نگرانیهای روحی پدید آورده و در نتیجه روزی خواهد رسید که نیروی خرد و اندیشه به کلی فلج شده و از وظائف خطیر خود باز می ایستد، در اینجا است که آثار جنون و دیوانگی برای صاحبش ظاهر خواهد شد. بنابراین اگر گفته شود یکی از علل پیدایش جنون، موسیقی است، از نظر علمی خیلی روشن و واضح و مسلم است. روی همین اصل اغلب نوازندگان به تدریج دچار اغتشاشات فکری و هیجانات روحی شده و هر کدام در تعقیب موسیقی بیشتر شتافته اند، موسیقی عاقبت آنها را دچار دیوانگی و جنون نموده است؛ چنانچه بتهون، شوبرت، دووراک، شومان، نیچه و بادی بولدن بالاخره دیوانه شده و موزارت، واگنر، مندلسن، باخ، راول و شوپن از نظر اختلالات روحی و اغتشاشات فکری تا سر حد جنون، قدم نهادند. آیا بیوگرافی خود موسیقیدان در درجه اول، بهترین دلیل آماری برای ما نیست که موسیقی عامل مهمی در پیدایش جنون است؟!(1)
________________________________________
1- در اسفند ماه 1342 خبرنگار روزنامه کیهان طی مصاحبه ای که با روانپزشکان بیمارستان روانی روزبه تهران نموده نوشته است: این دانشمندان یکی از علل کثرت بیماری جنون جوانی و دیوانگی را موسیقی معرفی کرده اند که مصاحبه مذکور در روزنامه کیهان شماره 6196 مورخ 27 اسفند 1342 چاپ و منتشر شده، البته در ایران عزیز ما نیز عده ای از موسیقیدانان به تدریج شعور خود آگاه خویش را از دست داده اند تا آنجایی که بعضی از آنها کارشان علنا به دیوانگی کشیده است از جمله رضا محجوبی نوازنده معروف تهران که خبر جنون او را جراید تهران منتشر کردند، برادر او که از نزدیک ناراحتیهای روانی او را دیده می نویسد: «شبهای زمستان که رضا محجوبی به خانه می آمد یکسره به اطاق خودش می رفت و در منقلی که در اطاق خود داشت و مملو از خاکستر بود آنقدر نفت می ریخت تا چیزی شبیه به گل درست می شد، آن وقت آن را آتش زده و سپس می خوابید، من شبها برمی خاستم و در اطاق او را که پر از دود نفت شده بود باز می کردم ولی رضا دوباره همان کار را از سر می گرفت! (خواندنیها شماره چهاردهم سال پانزدهم مورخ 18 آبان 1333 صفحه 32) بقیه شرح حال او بسیار رقت آور بود که قطعا موجب ناراحتی خوانندگان می شود، از نوشت آن خودداری شد ....

در این قسمت جدولی که از ابتلائات موزیسین ها تهیه شده است را به نظر خوانندگان عزیز می رسانیم:(مطالب این جدول از کتاب های زیر استخراج شده است: تاریخ موسیقی نوشته حسنی سعدی مطالب مجهول درباره اشخاص معروف، ویل کارنگی - ریچارد و موسیقی او - راز کامیابی مردان بزرگ - بزرگان دنیا - روزنامه مهرگان دوره سوم - نیچه و معاصرانش اطلاعات روزانه - مجله دانشمند - روزنامه اطلاعات - اینترنت و ...)
ردیف موسیقی دانان، ابتلائات روحی و جسمی آنان
1 بتهون پریشان فکری، بدبینی به جامعه، ثقل سامعه، دیوانگی
2 موزارت لاقیدی، پریشانی فکر، سل، جوانمرگی
3 واگنر تضادهای عجیب روحی، ضعف اعصاب، بدبینی
4 شوبرت عشق و شهوترانی، شرابخواری، فقر، جوانمرگی
5 مندلسن اختلالات روحی و عصبی، تند خویی، سکته، جوانمرگی
6 فردریک هندل عصبانیت، بدبینی به جامعه، ضعف باصره و کوری
7 سباستیان باخ اختلال حواس، ضعف اعصاب، تند مزاجی، کوری
8 دوکووینسی ضعف اعصاب، بی قیدی، تند خویی، ضعف باصره
9 بوکرینی پریشان فکری، بی حالی، فقر و فلاکت، بدبختی
10 دووراک ضعف اعصاب، جنون، بیکاری، بدبختی و فلاکت، ناامیدی
11 نانی(خواهر مندلسن) ضعف قوای روحی، سکته در حال نواختن موسیقی
12 موریس راول اغتشاشات فکری، عصبانیت، کوری
13 شوپن ضعف اعصاب، بدبختی، سل، جوانمرگی
14 نیچه ضعف اعصاب، تضادهای روحی، دیوانگی
15 مالیبران سکته در سن 27 سالگی در حال خواندن آواز
16 ماریا آلتاویلا شکنجه های روحی، ضعف قوه باصره، کوری
17 شومان بیماری عصبی، فلج انگشتان، ضعف بینایی و شنوایی، دیوانگی
18 ماکسیم شاپیرو آلام روحی، سکته (هنگام نواختن پیانو)
19 فریدمان عیاشی، شرابخواری، ناراحتی فکری، بدبختی، فلاکت
20 متروپولوس اختلالات عصبی، فشار خون، سکته در حال اجرای موسیقی
21 لیست ابتلای عشق، ناکامی، اختلالات روحی
22 پاگانی نی اختلال مزاج، ناراحتی، جوانمرگی
23 یوهان برامس بیماری عشق، افسردگی، ضعف اعصاب، ناکامی
24 کلود دبوسی بیماری سخت، درد و رنج، ناراحتی شدید
25 استراوینسکی دردهای عصبی، ناراحتی، فلج پاها، مسمومیت با نیکوتین
26 پروکوفیف بیماری اعصاب، فشار خون، سکته مغزی
27 بولدن (رهبر جاز) اختلالات عصبی، ناراحتیهای روحی، دیوانگی
28 آرمسترانک (سلطان جاز) ضعف عمومی، افسردگی، سکته قلبی

گذشته از تمام تحقیقات اکادمیک، همانطور که گفته شد علم بشری نسبت به منافع و مضرات روح و جسم آدمی، علمی ناقص و جزئی ست. و توان ارائه حکم کلی را ندارد. مثلا اگر اثبات شود خوردن گوشت فیل فلان خواص را دارد یا نعوذ بالله، زنا با محارم قدرت جسمی فرد را بالا می برد یا حافظه او را تقویت می کند آیا مجوز انجام کار خواهد بود؟! بر فرض موسیقی یا شرابخواری منفعتی جزئی و کوتاه مدت داشته باشد آیا بشری که لایه های جسم و روحش از تیررس دید و دانش او خارج است می تواند حکم قطعی جهت سود و زیانش صادر کند یا این بر عهده خالق علیم و حکیم است؟

موسیقی و ریاضی

زیر و بم توهم

تأثیر موسیقی بر اعصاب و روان