در دو قسمت گذشته به بحث غنا ( آوازه خوانی ) پرداختیم در این قسمت مبحث موسیقی ( ابزار نوازندگی ) را بررسی می کنیم.
روایات معتبری در حرمت موسیقی وارد شده.
معتبره محمد بن مسلم:
قال رسول الله صلی الله علیه و آله : ان الله تعالی بعثنی رحمة للعالمین و لأمحق المعازف و المزامیر و أمور الجاهلیه و أزلامها و أحداثها.
رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرماید: خداوند تعالی مرا مبعوث فرمود رحمتی برای جهانیان و تا ابزار و آلات نوازندگی و نغمات و آهنگ ها و امور جاهلیت و قمار و بدعت های جاهلی را محو کنم.
روایت سند خوبی دارد و دلالت آن بر حرمت موسیقی کافی و تام است و نابودی ابزار موسیقی در ردیف هدف بعثت آمده.
روایت دیگر معتبره فضل بن شاذان است که اشتغال بالملاهی را گناه کبیره بر می شمرد.
ایشان باز هم در این باره قیود لهوی و صاد عن سبیل الله بودن را مطرح می کند که از پایه اشکال وارد است. ایشان می گوید آلات ملاهی حرام است یعنی اگر استفاده لهوی شد حرام می شود.
سؤال اینست از کجا وجود استفاده غیر لهوی ثابت شد؟!
شما خودتان برای این ابزار شأنیت غیر لهوی قائل می شوید و سپس خودتان استثنا می کنید. از کجا همه آنچه شما غیر لهوی می دانید نزد خداوند لهو نباشد؟ حضرت استاد آیا این احتمال را نمی دهند که منظور روایات این باشد که لهویت جزو لاینفک آلات موسیقی ست؟
روایت دیگر موثقه سکونی ست که امام صادق علیه السلام می فرماید رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود شما را از رقص و نی و تنبک و طبل ها نهی می کنم.
ایشان باز می فرمایند چون مواردی هست که لهوی نیست مثل زورخانه و طبل برای تهییج جهاد، پس روایات اطلاق ندارد.
از کجا تنبک زدن در زورخانه هم حرام نباشد؟! و از کجا که نواختن (با نت و آهنگ) طبل برای تهییج جهاد هم حرام نباشد. همانطور که قبلا گفته شد موسیقی زیر و بم هایی ست که درون انسان را پایین و بالا می کند بدون آنکه تحولش حقیقی باشد. همانند کسی که با مخدرات به فضا می رود!! آیا شایسته است مؤمن با نت و آهنگ برای جهاد تهییج شود؟!
حال اگر می شود از درخت انگور استفاده حلال برد آیا ممکن است پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بفرماید من مبعوث شدم تا درختان انگور را از ریشه بکنم؟!!
آیت الله خامنه ای:
... هنر موسیقی، تلفیقی از دانش، اندیشه و فطرت خداداد است؛ که مظهر فطرت خدادادی در درجه اول، حنجره انسان ها و در درجه دوم ساز ها است که به دست انسان ها ساخته شده است. پس می بینید که پایه، پایه ی الهی است. ...
... این هنر ساخته و پرداخته نعمت های الهی را، که بر اساس یک ذوق و قریحه ذاتی و یک نظم و انتظام خردمندانه شکل می گیرد و در واقع جان دادن به بی جان هاست، در راه خدا و رضای او مصرف کنید.
نقد فتوای آیت الله خامنه ای در باب غنا و موسیقی - بخش دوم
